Bu yaş grubundaki çocuklar genellikle daha karmaşık motor becerileri geliştirirler. Koşmak, zıplamak, merdiven çıkmak ve düşmeden durabilmek bu dönemde kazanılan beceriler arasındadır. İnce motor becerileri de gelişir ve makas kullanabilir, çizim yapabilir ve küçük nesneleri daha rahat kavrayabilirler. 3- 4 adım desteksiz merdiven çıkabilir ve inebilir (duvar veya ebeveyne tutunmadan). Dengesini kaybetmeden topu fırlatabilir ve yakalamaya çalışabilir ayrıca dengesini koruyarak topa tekme atabilir. Genellikle parmak uçlarında değil, uygun taban teması ile yürür. Nesnelere ve insanlara çarpmadan yeni ortamlarda (oyun alanları ve engebeli araziler gibi) yürür ve dengesini koruyabilir . Ayrıca bu yaşta çift ayak zıplama net bir şekilde görülmeli ve çocuk yaklaşık 3 yaşa doğru zıplamada uzmanlaşmıştır.

* Çocuğunuz bu dönemde zıplama ve denge becerileri ile ilgili zorlanıyorsa sağlık profesyoneliniz ile iletişime geçmelisiniz.

3 YAŞ ÇOCUKLARDA GELİŞİM ÖZELLİKLERİ

Üç yaşındaki çocuklar, motor becerilerinde ve oyun yeteneklerinde hızla ilerleme gösterirler. Bu dönemde sosyal ve duygusal gelişimleri artar, diğer çocuklarla etkileşim kurma ve duygularını ifade etme becerileri güçlenir. Dil becerileri hızla gelişir, daha karmaşık cümleler kurabilirler ve çevrelerindeki dünyayı daha iyi anlamaya başlarlar. Ayrıca, bağımsızlık arzusu artar ve kendilerini ifade etme isteği güçlenir. Uykuları daha düzenli hale gelir ve genellikle gece boyunca daha uzun süre uyurlar. Beslenme alışkanlıkları çeşitlenir ve çocuklar daha fazla çeşitli yiyecekleri tadabilirler. Bu dönemde çocukların gelişimini desteklemek için onlara uygun aktiviteler ve oyuncaklar sağlanmalı, aynı zamanda ebeveynler çocuklarıyla olumlu etkileşimler kurarak duygusal bağlarını güçlendirmelidirler.

MOTOR GELİŞİM

Bu yaş grubundaki çocuklar, genellikle daha karmaşık motor becerilerini geliştirirler. Koşma, zıplama, merdiven çıkma ve dengede durabilme gibi beceriler bu dönemde kazanılır. Aynı zamanda ince motor becerileri de gelişir; çocuklar makas kullanabilir, çizim yapabilir ve küçük nesneleri daha rahat kavrayabilirler.

  • Desteksiz olarak 3-4 adım atarak merdiven çıkabilir ve inebilir (duvara veya ebeveyne tutunmadan).
  • Dengesini kaybetmeden topu fırlatabilir ve yakalamaya çalışabilir; ayrıca dengesini koruyarak topa tekme atabilir.
  • Genellikle parmak uçları yerine uygun taban temasıyla yürür.
  • Yeni ortamlarda (oyun alanları ve engebeli araziler gibi) nesnelere ve insanlara çarpmadan yürüyebilir ve dengesini koruyabilir.
  • Bu yaşta çocuk, çift ayakla net bir şekilde zıplayabilir ve yaklaşık olarak 3 yaş civarında zıplamayı ustalıkla gerçekleştirebilir.

Eğer çocuğunuz bu dönemde zıplama ve denge becerilerinde zorlanıyorsa, bir sağlık profesyoneli ile iletişime geçmek önemlidir. Bu sayede çocuğunuzun gelişimini destekleyici adımlar atılabilir.

DUYGUSAL GELİŞİM

3 yaş arasındaki çocuklar, daha karmaşık duyusal bilgileri kolaylıkla işleyebilir ve merkezi sinir sisteminde adaptif yanıtlar oluşturabilirler. Bu dönemde, çocuklar somatoduyusal bilgiyi (dokunma ve propriosepsiyon), vestibüler (denge-hareket bilgisi) ve uzak duyulardan (görme ve işitme) gelen bilgiler doğrultusunda günlük yaşama katılım için gerekli becerileri öğrenir, düzenler ve organize ederler.

Bu dönemde duyusal gelişimde zorlanan çocuklar genellikle iki farklı kategori altında incelenir: duyusal algı bozuklukları ve duyusal reaktivite bozuklukları. Duyusal algı, beynin duyusal girdiye verdiği anlam olarak tanımlanırken, duyusal reaktivite ise duyusal uyarana verilen davranışsal tepkinin düzeyini ifade eder.

Duyusal reaktivite ve duyu bütünleme zorlukları olan çocuklarda gözlemlenebilen durumlar şunlardır:

  • Yüz yıkama, giyinme ve hijyen aktivitelerinde kaçma eğilimi gösterebilirler ve aileler genellikle bu durumu yönetmekte zorlanabilir.
  • Yaşıtlarının keyif aldığı hareketlerden, örneğin sallanmaktan kaçınabilirler.
  • Yeni bir aktiviteyi planlama, sıralama ve organize etmede zorluklar yaşayabilirler.
  • Vücutlarını oyun veya aktiviteye göre planlamakta güçlük çekebilirler.
  • Sarsak vücut hareketlerine sahip olabilirler.
  • Hareketin hızını ve gücünü ayarlamakta zorluk yaşayabilirler.
  • Kalabalık bir masada nesne bulmakta zorlanabilirler.
  • Çeşitli oyuncaklar ve dokularla oynamaktan kaçınabilirler.
  • Basit Lego yapıları taklit etmekte zorlanabilirler.

BİLİŞSEL GELİŞİM

2-3 yaşındaki çocuklar, daha karmaşık düşünme süreçlerini ve problemleri çözme stratejilerini geliştirmeye başlarlar. Basit neden-sonuç ilişkilerini daha iyi anlamaya başlarlar.

  • Dünyayı ve çevrenin sunduğu fiziksel imkanları öngörebilirler.
  • Dikkatlerini kendi aktivitelerinde 4-10 dakika arasında sürdürebilirler.
  • Aynı zamanda oyun fikirleri bulabilir ve oyunu çeşitli varyasyonlarda oynayabilirler.

3 YAŞ ÇOCUKLARDA GENEL BECERİLER

SOSYAL BECERİLER

Bu dönemde çocuklar, sosyal becerilerini hızla geliştirirler. Duygusal ifadelerini daha iyi kontrol ederler ve başkalarının duygularını daha iyi anlamaya başlarlar. Ayrıca, oyunlarında diğer çocuklarla daha fazla etkileşime girerler.

  • Diğer çocuklarla birlikte küçük gruplara katılabilirler.
  • Dış çevreleriyle ilgilenirler, çevrelerinde olup bitenlere dikkat ederler ve başkalarıyla göz temasını sürdürebilirler.
  • Genellikle oyuncakları ağzına almaksızın oynarlar.
  • Aktivite geçişlerini tolere edebilirler, örneğin parktan eve dönerken ya da oyun alanından ayrıldıklarında.
  • Ayrıca, kendi duygusal dengelerini sağlamakta oldukça başarılı olurlar ve keşifçi doğalarıyla çevrelerini keşfederler.

DİL VE İLETİŞİM BECERİLERİ

Bu dönemde çocuklar dil becerilerinde büyük gelişmeler gösterirler. Cümlelerini genişletirler ve daha fazla kelime anlarlar. İki veya üç adımlı talimatları takip edebilirler ve basit soruları yanıtlayabilirler.

BESLENME

Bu dönemde çocukların beslenme alışkanlıkları genellikle daha çeşitlidir. Sağlıklı bir beslenme düzeni, çocuğunuzun sağlıklı büyümesi ve gelişmesi için önemlidir. Kendi başlarına yemek yemeye devam ederler ve genellikle kaşıklarını ve çatallarını daha ustalıkla kullanırlar.

  • Yemek yerken elleri yerine çatal ve kaşık kullanımı daha gelişmiştir ve ağzını daha iyi tutabilirler.
  • Farklı dokulardaki yiyecekleri tatmak konusunda daha cesur olabilirler.
  • Artık karışık dokuları daha iyi tolere edebilir ve yiyebilirler.

OYUN BECERİLERİ

2-3 yaşındaki çocuklar, daha karmaşık oyunlara ilgi göstermeye başlarlar. Taklit oyunlarına ve basit kurallı oyunlara daha fazla ilgi duyarlar. Ayrıca, oyuncaklarıyla daha karmaşık hikayeler ve senaryolar oluşturabilirler.

UYKU

2-3 yaş arası çocuklar genellikle gece boyunca uyurlar ve gündüz uykusuna genellikle daha az ihtiyaç duyarlar. Ancak, her çocuğun uyku ihtiyacı farklıdır ve bazıları hala gündüz uykusuna ihtiyaç duyabilir.

EBEVEYNLER İÇİN İPUÇLARI

  • Çocuğunuzun gelişimini desteklemek için onunla oyun seviyesine uygun oyunlar oynayın.
  • Dil becerilerini geliştirmesi için çocuğunuza kitap okuyun ve çeşitli aktivitelerle etkileşim kurun.
  • Çocuğunuza yeni beceriler kazandıracak oyuncaklar ve aktiviteler sağlayın.
  • Ev içinde güvenli bir ortam yaratın, böylece çocuğunuz rahatlıkla hareket edebilir.

Bu yaşta çocuklar genellikle bağımsızlık arzusu gösterirler. Bu, çocuğunuzun kendi başına bir şeyler yapma isteği olabilir. Onun kendine güvenini artırmak ve bağımsızlık becerilerini geliştirmek için ona fırsatlar tanıyın.

Her çocuk kendi hızında gelişir ve bu tamamen normal bir süreçtir. Ebeveyn olarak, çocuğunuzun gelişim hızına saygı gösterin ve birlikte geçirdiğiniz zamanın tadını çıkarın. Eğer çocuğunuzun gelişimi konusunda herhangi bir endişeniz varsa, bir sağlık profesyoneliyle konuşmanız önemlidir. Onlar, çocuğunuzun gelişimini değerlendirebilir ve gerektiğinde özel destek veya müdahaleler hakkında size tavsiyelerde bulunabilirler.